Chim hạc trên trống đồng

Trên trống đồng Đông Sơn có hình xung khắc những bé chim mỏ dài, không rõ là chim gì nhưng các sử gia chi phí bối hotline là chim Lạc. Tuy nhiên từ khoảng chừng chục năm trở về đây, tên thường gọi của loại chim lịch sử này được những sử gia hậu bối cùng cả những người dân trẻ – tuy chưa phải là sử gia nhưng lại rất để ý đến “huyền thoại chim Lạc”, bàn bạc rất sôi nổi.

Bạn đang xem: Chim hạc trên trống đồng

Trên lòng tin “trao thay đổi học thuật”, tôi xin chia sẻ bài viết này về chủ ý phản biện về chủ đề: “Chim Lạc là loại chim gì?” để phần đông ai yêu quý sử học sẽ sở hữu thêm các thông tin lý thú bao quanh những vấn đề này.

Văn nghệ Sông Cửu Long


*
Hình hình ảnh con chim xung quanh trống đồng Đông Sơn

Trần Gia Phụng


Nội dung bài bác viết


Nguồn của chữ “Lạc”

Tài liệu bằng văn bạn dạng quan trọng đầu tiên về chữ (lạc) vào danh trường đoản cú 雒越 (Lạc Việt/Lo Yueh), cho đến tận thời buổi này mới kiếm tìm thấy được, nó ở phía trong đoạn văn của Giao Châu nước ngoài vực ký (sách của Trung Hoa) mở ra lần đầu vào tầm giữa đời Tấn (265 – 420), được nhiều sử sách trích dẫn, trường đoản cú Thủy ghê chú (thế kỷ thiết bị 6) của Lịch Đạo Nguyên (Trung Hoa), mang đến đến An nam chí lược (thế kỷ 13) của Lê Tắc (một người việt sống sống Trung Hoa), rồi đều sách khác về sau nữa.

Lịch Đạo Nguyên, vào sách Thủy gớm chú, đã và đang lặp lại theo Giao Châu ngoại vực ký như sau:


“Giao Chỉ tích hữu quận huyện chi thời, ông công hữu lạc điền. Kỳ điền tòng thủy triều thượng hạ. Dân khẩn thực kỳ điền, nhân những vị Lạc dân, thiết Lạc vương, Lạc hầu nhà chư quận huyện. Đa vi Lạc tướng, đồng ấn thanh thụ”.
(Xưa, khi Giao Chỉ chưa thành quận huyện, khu đất đai tất cả ruộng gọi là ruộng lạc, ruộng kia tùy thủy triều lên xuống mà làm. Dân khẩn ruộng đó mà ăn, vì vậy tất cả hotline là dân Lạc. Chúng ta lập Lạc vương, Lạc hầu để coi quận huyện. Có khá nhiều Lạc tướng, có ấn đồng lụa xanh).

Trong An nam chí lược, Lê Tắc bao gồm trích như sau:


“Tại Giao Châu ngoại vực ký, tích vị hữu quận thị trấn thời, lạc điền tùy triều thủy thượng hạ, khẩn kỳ điền đưa vi lạc dân, thống kỳ dân đưa vi lạc vương, phó vương đưa vi lạc tướng, giai đồng ấn thanh thọ…”.
(Giao Châu nước ngoài vực ký kết chép: hồi xưa, chưa xuất hiện quận huyện, thì lạc điền phụ thuộc vào thủy triều lên xuống mà lại cày cấy. Người cày ruộng ấy hotline là lạc dân, người thống trị dân điện thoại tư vấn là lạc vương, fan phó là lạc tướng, đều sở hữu ấn bằng đồng và dải sắc xanh làm cho huy hiệu…).

Tuy hai bí quyết hành văn là không giống nhau, nhưng mà ý chung của cả hai phần trích dẫn sinh sống trên đây, trong nhì sách khác biệt cùng bắt đầu rằng sống nước Việt cổ gồm một một số loại ruộng call là “lạc điền”, người cày cấy trên “lạc điền” đề sinh sống hotline là “Lạc dân”, rồi sau mới tất cả “Lạc vương”, “Lạc hầu”, “Lạc tướng”.

Di chỉ rất đầy đủ và cụ thể nhất về nền thanh tao Lạc Việt là trống đồng. Khi Mã Viện (Ma Yuan: 14 TCN – 49) mang quân sang trọng nước cổ Việt để tấn công Hai Bà Trưng vào năm 41 (Tân Sửu), ông cũng lấy được không hề ít trống đồng ngơi nghỉ cổ Việt, không ít đến nỗi mà ông đang dùng đông đảo trống đồng này nhằm nấu chảy cùng đúc thành tượng một bé ngựa, dơ lên vua của ông là Hán quang Võ (Han Kuang-wu, trị vì chưng 25 – 57). Sử sách trung hoa gọi trống đồng sống cổ Việt là “Lạc Việt đồng cổ” (trống đồng Lạc Việt).

Như vậy là sau “Lạc điền, Lạc dân, Lạc vương, Lạc hầu, Lạc tướng” thì từ đó lại có thêm chữ “Lạc Việt đồng cổ”. Từ các tài liệu trung quốc ở trên, tên tuổi Lạc Việt được dùng để mà chỉ chủng bạn sống nghỉ ngơi trên đất cổ Việt, với là cha ông của fan Việt họ hiện nay.

Trên mặt cũng giống như trên thân của rất nhiều trống đồng Lạc Việt đều có rất nhiều hình hình ảnh minh họa, trong những số ấy có hình chim. Không tồn tại một tài liệu đúng đắn nào của tín đồ xưa phân tích và lý giải được về những hình vẽ, hoặc mọi ẩn dụ trong những hình vẽ được xung khắc trên trống đồng. Những sử sách cổ cũng ko có nội dung bài viết nào phân tích và lý giải hình chim trên trống đồng Lạc Việt là chim gì? Nói cách khác, các hình vẽ trên trống đồng Lạc Việt là hình “câm”. Các phân tích và lý giải của đa số học giả về sau chẳng qua là đầy đủ lời rộp đoán cùng giả thuyết mà thôi, và không người nào giải mã được đầy đủ ý nghĩa sâu sắc của toàn bộ hình vẽ này.

Chim “Lạc” là loài chim gì?

Để mày mò được ý nghĩa sâu sắc của chữ “Lạc Việt”, các nhà nghiên cứu Việt phái mạnh vào giữa thế kỷ 20 đang tra cứu chữ “lạc” ở trong số từ điển Trung Hoa, và cũng khá được biết rằng 1 trong các các ý nghĩa sâu sắc của chữ “lạc” vào từ điển nước trung hoa là tên thường gọi một chủng loại chim. Bọn họ liền liên hệ tới hình dáng loài chim trên những trống đồng Lạc Việt, và giới thiệu giả thuyết rằng chữ “Lạc” trong “Lạc Việt” là chỉ một loài chim, và có thể đó là vật tổ (totem) của fan Lạc Việt ta khi xưa.

Đầu tiên, học đưa Đào Duy Anh, trong sách Lịch sử Việt Nam, xuất phiên bản lần đầu tiền vào năm 1955, Chương 3 (Nguồn gốc dân tộc Việt Nam, bạn Lạc Việt), sẽ viết:

*


“Những điểm ấy khiến bọn họ thấy rằng những người dân đúc trống đồng ấy – người Lạc Việt – tất đã từng vượt biển. Phần đa chim hậu điểu ấy tín đồ ta thấy xung khắc trên trống đồng đó là chim tô-tem của những người người chủ của gần như trống đồng ấy, tức là người Lạc Việt. Tìm chân thành và ý nghĩa chữ Lạc tốt là bọn họ , có nghĩa là tên thị tộc của người Lạc Việt, bọn họ thấy chữ ấy chỉ là một trong những loại hậu điểu sinh sống Giang Nam. Buôn bản hội học tập cho chúng ta biết rằng các thị tộc ở xã hội nguyên thủy thường mang tên thứ tổ mà tự để tên. Như thế thì chữ Lạc đó là tên thứ tổ, tức chủng loại chim hậu điểu mà bọn họ thấy hình dung trên trống đồng Ngọc Lũ”.
Cách thức phân tích của vị học giả Đào Duy Anh cũng là giải pháp mà ông Văn Tân, Hà Văn Tấn cùng linh mục Nguyễn Phương thực hiện. Hai nhà phân tích Văn Tân và Hà Văn Tấn xem thêm nhũng từ bỏ điển nước trung hoa như Khang Hy, trường đoản cú hải, tự nguyên, để rất có thể mô tả được làm nên con chim với cùng bàn cãi về bé chim “lạc” này. Còn sử gia Nguyễn Phương cũng đã phụ thuộc những tự điển Trung Hoa, cùng nói thêm rằng:


“Đối với bọn chúng tôi, thiết tưởng không tồn tại gì ngăn trở họ nghĩ rằng sản phẩm chim được vẽ trên những trống đồng rất có thể là chim Lạc. Hầu hết thứ chim sẽ là giống chân cao mỏ dài nhưng lại cổ vắn, thật y hệt như lời tả gặp được trong các tự điển về chim Lạc bảo rằng nó “giống như chim Nghịch cơ mà cổ vắn”…

Chim Lạc – hình tượng không thừa nhận của Việt Nam

Thời Hùng Vương, chim Lạc được coi là một hình tượng của nước Âu Lạc cũ, một chủng loại chim chỉ bao gồm trong truyền thuyết. Hình hình ảnh một con chim Lạc cũng là hình tượng được tra cứu thấy xung quanh của Trống Đồng. Chim lạc đại diện cho ý thức và cả văn hóa thuần, cũng Việt là tiền thân của biểu tượng phượng hoàng ở phần đa thời đại sau này.

Xem thêm: Mặt Ổ Cắm Chống Nước Panasonic Dùng Cho 1, Mặt Che Mưa Chống Nước Cho Ổ Cắm

Cùng với truyền thống lịch sử vẻ vang dài tứ ngàn năm của dân tộc Việt Nam, chúng ta dù sinh hoạt phương trời nào, tuy có nhiều sự biệt lập về thiết yếu kiến nhưng đều sở hữu chung một cội nguồn, bình thường một ngày Giỗ Tổ, tất cả một cảm xúc tự nhiên, một khát vọng luôn bay lên như hình hình ảnh của con chim Hồng, chim Lạc được trạm trổ sinh sống trên bề mặt của trống đồng trình bày được sự vĩnh hằng của dân tộc ta.