Đất Mê Linh là đất bản bộ của những vua Hùng, kéo dãn dài trên hai bờ sông Hồng từ phía bên trên của đỉnh tam giác châu Việt Trì (Phú Thọ) cho tới gần hà thành và trải rộng từ vùng núi cha Vì (Hà Tây) thanh lịch vùng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc), tương tự với đa phần các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hà Tây hiện nay.
Bạn đang xem: Lịch sử hai bà trưng: tiểu sử và cuộc khởi nghĩa chống quân nam hán
Sách Đại việt sử ký kết toàn thư chép: Trưng Trắc “nguyên là họ Lạc, con gái của Lạc tướng thị xã Chu Diên (vùng lưu lại vực sông Đáy và mở sang trọng cả sông Hồng bao hàm khu vực Hà tây, Hà Nội, Hà Nam hiện nay nay).
Hai Bà Trưng, Trưng Trắc với Trưng Nhị, hai chị em sinh đôi là con gái Lạc tướng tá Mê Linh, đất bản bộ cũ của vua Hùng. Chồng Bà Trưng Trắc là Thi Sách, con trai lạc tướng mạo Chu Diên. Bờ cõi Mê Linh và Chu Diên ngay tức thì cõi, hai gia đình lạc tướng tá là thông gia, khiến thanh thế của họ càng thêm mạnh, uy danh càng thêm lớn.
Những năm đầu công nguyên, Cổ Loa cùng với vị thế là một kinh đô cổ của giang sơn đã sớm trở nên một trung tâm của các cuộc nổi dậy, chống chọi giành tự do của nhân dân, vào đố tiêu biểu nhất là cuộc khởi nghĩa của nhì Bà Trưng.
Chính sách giai cấp hà khắc, tàn bạo của phòng Đông Hán càng thôi thúc vợ ông xã Trưng Trắc-Thi Sách hiệp mưu tính kế nổi lên chống nhà Hán. Theo thần thoại và sử cũ, Thái Thú sơn Định vẫn giết bị tiêu diệt Thi Sách trước khi cuộc khởi nghĩa nổ ra. Hành vi bạo ngược của sơn Định càng khiến cho Bà Trưng Trắc thuộc em gái là Trưng Nhị thêm quyết tâm thực hiện cuộc khởi nghĩa đánh đổ cơ quan ban ngành đô hộ, rửa nợ nước, trả thù nhà, dựng lại cơ nghiệp xưa cho các Vua Hùng
Cửa sông Hát (Hát Môn, thị trấn Phúc Thọ, tỉnh Hà Tây) là nơi khởi phát việc làm tụ nghĩa với khởi nghĩa. Thời khắc nổ ra cuộc khởi tức thị niên hiệu loài kiến Vũ thiết bị 16 tức năm 40 SCN.
Khởi nghĩa 2 bà trưng lập tức được sự hưởng ứng của những lạc tướng với nhân dân quận Giao Chỉ rồi toàn miền nam Việt và Âu Lạc cũ. Xuất phát từ Hát Môn, nhì Bà tấn công phá đô uý trị của giặc ở Hạ Lôi (Mê Linh) tiếp đến kéo quân từ bỏ Mê Linh xuống Tây Vu xâm chiếm Cổ Loa, từ Cổ Loa, quân của nhì Bà vượt sông Hoàng, sông Đuống xâm chiếm Luy lâu (nay ngơi nghỉ Lũng Khê, Thuận Thành, Bắc Ninh) là châu trị với quận trị của bầy đô hộ nhà Hán
Hoảng sợ trước khí thế bất tỉnh nhân sự trời của quần chúng. # Âu Lạc, bọn địch không dám chống cự bỏ chạy túa thân về nước. Thái thú sơn Định cũng lẻn trốn về nước. Chỉ trong tầm hai tháng, nghĩa quân hbt hai bà trưng giải phóng toàn thể đất nước (65 quận, huyện, thành), giành độc lập về tay dân tộc.
Mùa hè năm Canh tý (40) Bà Trưng Trắc được tướng tá sĩ tôn vinh làm vua, hiệu là Trưng nàng Vương, đóng góp đô sinh hoạt quê bên là lỵ sở thị xã Mê Linh cũ. Bà Trưng Nhị được phong là Bình khôi Công chúa. Các tướng sĩ khác hầu như được phong thưởng chức tước, chi phí bạc, ruộng đất. Dân cả nước được xá thuế hai năm liền.
Mùa hè năm 42 (niên hiệu kiến Vũ sản phẩm công nghệ 17), nhà Đông Hán phong Mã Viện làm phục bố tướng quân, thống lĩnh quân sĩ sang đánh nước ta. Mùa hè năm 43 (niên hiệu loài kiến Vũ trang bị 18), quân Mã Viện tiến qua Long Biên, Tây Vu cho Lãng bội nghĩa ở phía đông Cổ Loa. Hai bà trưng đã tiến quân trường đoản cú Mê Linh qua Cổ Loa xuống Lãng bội nghĩa đánh quân xâm ược. Mã Viện là viên tướng gồm dày dặn kinh nghiệm trận mạc, có số quân đông, thiện chiến, có những lực lượng thủy bộ phối hợp, lại hết sức thành thành thạo lối đánh tập trung theo hình dáng trận địa chiến. Cơ mà vì đối sánh lực lượng quá chênh lệch với sau một thời hạn hồi sức trở lại, Mã Viện đã dần dần giành cố chủ động. Trong những lúc đó hbt hai bà trưng lực lượng vừa tập hợp, còn quá non trẻ và chưa có nhiều kinh nghiệm chiến đấu, không có khả năng cầm cự lâu dài với quân xâm lăng Đông Hán nghỉ ngơi Lãng Bạc. Quân của Trưng vương vãi càng ngày càng biểu lộ rõ chũm yếu, bị thiệt sợ nặng. Gồm đến hàng trăm ngàn người bị tóm gọn và hy sinh trêm chiến lũy. Nếu cứ tiếp tục bảo trì lực lượng ở Lãng bạc bẽo thì quân nhóm Trưng Vương sẽ không còn thể giữ nổi căn cứ này và rất có thể sẽ bị hủy hoại hoàn toàn.
Thấy không thể kéo dãn thời gian rứa cự với Mã Viện được nữa. Trưng Trắc ra quyết định rút quân khỏi Lãng Bạc, lui về duy trì thành Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội). Thành Cổ Loa kiên cố, thủy cỗ liên hoàn đã được Trưng vương sử dụng, khai thác toàn bộ lợi cố kỉnh của nó nhằm hy vọng chặn lại và hủy hoại đoàn quân xâm lược đã giành được đà chủ rượu cồn và đang ồ ạt tiến về phía kinh thành Mê Ling. Lúc này chiến ngôi trường trải rộng rãi vùng tự Sơn, Tiên Du, Đông Anh và nhất là quanh vùng xung xung quanh Cổ Loa. Các tướng lĩnh của Trưng vương đã võ thuật và hy sinh giữa những ngày mon này như Đồng Bảng làm việc Gia Lộc (Đại Hùng, Đông Anh) Thủy Hải, Đăng Giang ở Đại Vĩ (Hà Vĩ, Liên Hà, Đông Anh)…
Tòa thành Cổ Loa kiên cố cũng không hỗ trợ Trưng Trắc bảo toàn được lực lượng trước sức tấn công ào ạt của Mã Viện, bà cần đem quân về khiếp thành Mê Linh làm việc Hạ Lôi (Mê Linh, Vĩnh Phúc). Nhưng lại quân Đông Hán rất mạnh, nên hai bà trưng phải lui quân về giữ những thành ở Hạ Lôi, Cự Triền. Mã Viện đem quân thuỷ, bộ đuổi theo. Cuộc thay cự ra mắt ác liệt cuối cùng Hai Bà bị yêu mến nặng với gieo bản thân xuống chiếc sông Hát từ trẫm chứ không chịu sa vào tay giặc. Những tướng của nhì Bà phần đông bị thương đề xuất chạy về bản doanh của mình, có bạn đã hy sinh.
Cuộc khởi nghĩa bị thất bại. Sau bố năm, tổ quốc và nhân dân ta lại bị phong con kiến phương Bắc đô hộ. Nhưng lại khởi nghĩa nhì Bà Trưng khởi đầu cho truyền thống đấu tranh chống những thế lực phương Bắc đô hộ nước ta. Là tấm gương để những bậc hero hào kiệt dân tộc tiếp đến nhau vực lên đánh xua đuổi ngoại xâm giành độc lập tự do dân tộc.