XỬ ÁN BÀNG QUÝ PHI 2

Cách phía trên 90 năm (1931 - 2021), lần trước tiên một đoàn nghệ sĩ vn qua châu Âu trình diễn, cũng chính là lần trước tiên khán giả châu Âu biết đến nghệ thuật và thẩm mỹ cải lương của vn tại hội chợ đấu xảo thế giới Paris 1931.


Bạn đang xem: Xử án bàng quý phi 2

*
Đi test máy cất cánh tại thị trường đấu xảo nước ngoài Paris 1931 (cô Năm Phỉ là fan đứng ở cửa ngõ máy bay)

Từ vị trí quen biết, tiến sỹ Nguyễn Lê Tuyên (giảng viên World Music tại Đại học giang sơn Úc) đã hỗ trợ cho cửa hàng chúng tôi nhiều bốn liệu cổ liên quan đến âm nhạc vn (gần 100 năm ngoái hoặc hơn thế nữa) nhưng anh đã phát hiện được ở những bảo tàng bên Pháp, trong đó có cuộc lưu giữ diễn xuất ngoại trước tiên của cải lương nam giới bộ vào thời điểm năm 1931 - từ thời điểm cách đó tròn 90 năm.


Cô Năm Phỉ thương hiệu thật là Lê Thị Phỉ, sinh năm 1906 trên Mỹ Tho trong một mái ấm gia đình có 11 tín đồ con. Ông cha (tên Công) đã mang tên bản thân ghép vào tên các con thành 3 câu thành ngữ: Công nên danh Toại - Phỉ Chí đại trượng phu - Bia Truyền Tạc Để. Bà là chị ruột NSND Bảy nam giới (mẹ ruột nghệ sỹ Kim Cương) và là người dẫn dắt người nghệ sỹ Kim cương vào nghề.

Cô Năm Phỉ tắt hơi tại thành phố sài gòn ngày 2.6.1954 vì dịch tai biến hóa mạch ngày tiết não, hưởng dương 48 tuổi.


Hồi đó, phái mạnh kỳ là ở trong địa của Pháp, đoàn cải lương Phước cương với cô đào Năm Phỉ rất lừng danh nên đoàn được viên Toàn quyền Đông Dương cử thanh lịch Pháp dự hội chợ đấu xảo thế giới Paris 1931. đa số diễn viên chính trong đoàn tất cả có: Năm Nhỏ, Năm Phỉ, Bảy Nhiêu, Tám Danh... Họ diễn những trích đoạn tuồng Phụng Nghi Đình, Xử án Bàng Quý Phi... Cùng đã thành công xuất sắc vang dội, đặc trưng là mệnh danh lối diễn xuất thần của cô ấy đào Năm Phỉ trong vai Bàng Quý Phi. Đoạn làm người theo dõi xúc cồn nhất là lúc Địch Thái Hậu xúi vua tru di tam tộc chiếc họ Bàng. Hôm nay Năm Phỉ diễn xuất thần: run rẩy toàn thân từ trên đầu đến chân, khía cạnh cắt không thể chút máu. Bàng Quý Phi thụp ngay lập tức xuống đất, lết mang đến chân vua cầu khẩn, van xin. Đôi mắt, dung nhan diện của Năm Phỉ khôn xiết tha thiết tạo cho nhiều fan xem rơi lệ, nhưng cuối cùng nàng đã có “ân thưởng” một chén độc dược và bổ gục dưới chân vua...
*

Theo tài liệu của tiến sĩ Nguyễn Lê Tuyên, báo chí truyền thông Pháp thời kia đã thay tên tuồng Xử án Bàng Quý Phi thành La Favorite (Sủng phi). Cùng với tựa đề Những giọt nước đôi mắt của Sủng phi, báo L’Intransigeant ngày 25.6.1931 diễn tả vai trò của từng nhân đồ vật trong cốt truyện buồn từ đầu cho đoạn kết... Một tháng sau, nhật báo Le Figaro - tờ báo lâu đời nhất của Pháp - vẫn đăng trần thuật toàn bộ cụ thể tuồng Sủng phi bằng một chiếc tên vừa đủ La Favorite du Roi (Sủng phi của vua). Người sáng tác Gérard d’Houville mệnh danh đoàn Phước Cương, nhất là cô Năm Phỉ, và đưa ra hầu hết cảm nhận: “Thật là gớm ngạc! những diễn viên của vở thảm kịch đã diễn với tâm trạng thật bạo gan mẽ, bằng khả năng và sự trang nhã… những diễn viên, cửa hàng chúng tôi không biết tên, là kỹ năng lớn. Nữ diễn viên trẻ tuổi vẫn phô diễn một nghệ thuật làm ngạc nhiên để cầu xin vua mà lại cô vẫn phản bội, nhưng lại cô tôn thờ, với cô chết với sự chịu đựng tương khắc kỷ và đúng mực của một trang nhã trọn vẹn Đông phương”.

Một phạt hiện quan trọng nữa là tuồng cải lương Xử án Bàng Quý Phi được truyền thông media Paris đối chiếu với vở bi kịch kinh điển Bérénice của Jean Racine (nhà biên kịch số 1 của Pháp thế kỷ 17). Báo L’Ouest-Éclair đăng hình chụp một cảnh trên sảnh khấu cùng với diễn viên đoàn Phước cương cứng và chú giải là buổi miêu tả Bérénice sống An Nam. Ký kết giả Douglas d’Estrac của L’Intransigeant thì thương yêu gọi cô Năm Phỉ là “Bérénice An phái nam bé nhỏ tuổi đáng thương” cùng kép Bảy Nhiêu vào vai vua Nhơn Tôn là “Titus của phương Đông”.


trong những khi đó, công ty phê bình André Delacour so sánh cô Năm Phỉ cùng với diễn viên lịch sử một thời Julia Bartet của Pháp. Ông nhấn xét: “Các diễn viên rõ ràng là một chủng tộc khác, ngôn ngữ họ thì chúng tôi không hiểu được… mà lại trang trí sân khấu, phân cảnh bố cục và trang phục của họ làm chúng tôi bất ngờ, dẫn dắt công ty chúng tôi có một chiếc nhìn vừa chính xác vừa thơ mộng của miền Viễn Đông”.

Báo quốc ngữ trong nước cũng trần thuật việc truyền thông Pháp ca ngợi cô Năm Phỉ. Tờ Ngọ Báo Hà Thành ra ngày 2.7.1931 viết: “Báo Comédia kêu cô Năm Phỉ là 1 cô đào khôn xiết tài tình, bao hàm điệu cỗ đến nỗi hy vọng dắt bạn đem đi đâu cũng được cả”. Tờ Phụ thanh nữ Tân Văn số ra ngày 16.7.1931 với nhan đề Cô Năm Phỉ được giờ khen ngơi nghỉ Paris tất cả đoạn: “Ai cũng biết nhân cuộc đấu xảo ở trong địa sống Paris nhưng gánh hát Phước cưng cửng và cô Năm Phỉ được cơ quan chỉ đạo của chính phủ bên này mang đến qua, phô bày cái nghệ thuật và thẩm mỹ diễn kịch của ta cho thiên hạ mặt ấy biết. Từ thời điểm cách đây vài tuần lễ, chúng ta đồng nghiệp Công Luận đăng tin rằng cô Năm Phỉ được báo giới ngơi nghỉ Paris sử dụng nhiều lắm”, mặt khác báo này còn so sánh cô Năm Phỉ cùng với Sada Yakko và Kanako là đào hát danh tiếng ở nước Nhật thời điểm ấy.

vào Hồi cam kết 50 năm mê hát, học đưa Vương Hồng Sển đến biết: “Năm 1926, gánh Phước cưng cửng lên hát rạp sài Gòn: kép Bảy Nhiêu làm cho Tống Nhơn Tôn, cô Năm Phỉ thủ vai Bàng Quý Phi hay cho nỗi cơ quan chỉ đạo của chính phủ gởi cả đôi sang Pháp diễn trên Paris thời gian đấu xảo năm 1931, ăn khách suốt mấy tháng trường, tuy người theo dõi Lang sa thiếu hiểu biết nổi một câu quyến luyến hay câu vọng cổ mùi và chỉ hiểu qua màu bộ tịch của đào kép”. Chuyến hành trình “mang chuông sang tiến công xứ người” này sẽ không hổ thẹn cho phái nữ Việt Nam”.

Theo tài liệu của Nguyễn Phúc Nghiệp thì chỉ riêng biệt lần lưu lại diễn này cô đào Năm Phỉ đã nhận được 4 huy chương, 186 bức thư với 1.008 danh thiếp của khán giả, 167 kiểu ảnh chụp, 42 bài xích báo mệnh danh và 230.000 đồng tiền thù lao (thời đó tương đương hàng vạn lạng vàng). Sau 6 tháng lưu lại diễn ở Pháp, đoàn Phước cương cứng còn được cung phi Hà Lan mời sang hát trên hoàng cung 15 ngày đêm. Sau gần một năm lưu diễn sinh sống nước ngoài, đoàn trở về Bắc, đi lưu giữ diễn tự Hà Nội cho tới Sài Gòn.


#nghệ sĩ nước ta #châu Âu #nghệ thuật cải lương #cô đào Năm Phỉ #học trả Vương Hồng Sển

Tiêu sử dụng - Dịch vụ


Xem thêm: Nơi Bán Kem Chống Nắng Vichy Giá Bao Nhiêu, Kem Chống Nắng Vichy Giá Bao Nhiêu

Chọn điều hòa theo khí hậu: Tưởng dễ cơ mà không phải ai cũng biết

CEO TGDĐ và ĐMX: hoài bão biến thị trường Indonesia vươn lên là một ‘Việt Nam đồ vật 2’

nhà thẻ Bac A bank - TH Truemart hưởng ưu đãi siêu cuốn hút với ‘Happy Weekend’

diamond Residence thành phố hà nội - nơi định cư đẳng cấp

Ví VNPAY ‘bung’ hàng vạn ưu đãi 50% mừng sinh nhật

VinFast ra mắt giá cho mướn pin cho bộ đôi VF8 cùng VF9 tại Mỹ

tp bán đảo ‘đổi màu’ du ngoạn Quy Nhơn